Nerelerde, Nasıl İsraf Yapılıyor?

Milyonlarca insan açlıkla mücadele ederken gıda israfı hayatımızın her alanında güç geçtikçe artmaktadır.


Üretimden depolama ve taşımaya, restoranlardan otellere, marketlerden evlere kadar hayatımızın her alanında israfla karşı karşıya kalıyoruz. Gıdaların nasıl taşınacağına, saklanmasına, pişirilmesine ve tüketilmesine uygun planlar hazırlanmadığı için milyonlarca gıda çöpe gitmektedir.

  • Üretim sırasında yanlış uygulamaların yapılmasından kaynaklanır.
  • Gıdaların taşınma ve depolanmasında ortaya çıkan sorunları çözme yetersizliklerinden meydana gelir.
  • Gıdaların paketleme ve işleme sırasında ezilmeye maruz kalarak bozulmasına veya çürümesine neden olmaktadır.
  • Marketlerde

    Küreselleşme, kentleşmeyle beraber yaşam alışkanlıkları ve buna bağlı olarak tüketim alışkanlıkları da değişiyor. Et, meyve, sebze ve hazır gıdaya olan talep giderek artış gösteriyor. Perakende noktalarının gıda israfındaki rolu ve önemi de giderek artıyor.


    Perakende sektörü, distribütörleri, toptancıları ve halleri, süpermarketleri, market ve bakkalları, şarküterileri, kasapları, manavları kısaca gıda satışı yapılan tüm mekanları kapsamaktadır. Satış kanallarında en çok paketli olmayan, meyve, sebze ve unlu mamuller israf edilmektedir çünkü bu gıdalar ısı, nem, bakteri gibi dış etkenlerden çok daha fazla etkilenmektedir.


    Global gıda israfının %5’indan perakende sektörünün sorumlu olduğu tahmin edilmektedir. Perakende sektöründe gıda israfına yönelik alınacak önlemlerin evlerdeki tüketim alışkanlıklarına da etki ederek çok daha geniş bir etkisi olacaktır.

    Dağıtım aşamasında gıdaların israf olmasına neden olan 3 temel faktör bulunmaktadır.

  • Gıda israfı öncelikle satın alım sırasında meydana gelmektedir. Satın alım aşamasında seçilen gıdalarda beklenen özellik ve kalite kriterleri nedeniyle gıdalar satın alınmadan israf edilmektedir. Isı, görünüm, paketleme ve doğru etiketleme, koku, son kullanım tarihi, içindekiler, kanuni uyarılar, taşınma sırasında zarar görmemesi gibi kriterlerle seçim yapılmakta ve satın alınmayan, baştan elenen gıdalar iade edilerek israfa neden olmaktadır.

  • Teslimat sırasında satış noktaları, distribütörlerden gelen gıdaları kontrol ederken kriterlere uymayan, taşınma sırasında zarar görmüş ürünleri iade etmektedir. Depolara aktarım sırasında ürünlerin zarar görmesi, soğuk hava zincirinin bozulması nedeniyle de ürünler iade edilmekte ve dolayısıyla israf edilmektedir.

  • Stoklama ve raf yerleşimi de israfa sebebiyet veren önemli bir faktördür. Rafa gelene kadar tüm fiziksel koşullar doğru bir şekilde korunmuş olsa dahi raflarda ürün, tüketiciyle temas etmekte. Tüketicinin ellemesi, düşürmesi gibi nedenlerle zarar görerek iade edilmektedir.
  • Aksiyon ve operasyon planlama ve zamanlamasının yetersiz olması
  • Soğuk hava zincirinin zarar görmesi, aksaması
  • Taşınma sırasında ürünlere zarar verilmesi
  • Satın alım kriterlerine uyulmaması, ilk teslimat sırasında kontrollerin ve düzeltmelerin yapılmaması
  • Stok yönetimindeki yetersizlik ve plansızlıklar
  • Son kullanım tarihine göre stok planlamasının yapılmaması
  • Market çalışanlarının dikkatsizliği, market içi kazalar
  • Market, şarküteri gibi satış noktalarının ürünlerle ilgili yüksek kalite standartları belirlemeleri. Mükemmeliyetçi yaklaşım
  • Yanlış ve yetersiz fiyatlama yapılması
  • Eksik, özensiz paketleme ve etiketleme
  • Aşırı büyük ve ağır paketleme
  • Satılmayan, iade edilecek gıdaların farklı değerlendirme yollarından haberdar olunmaması, tercih edilmemesi
  • Gün hatta sezon boyu yüksek standartta ürün talebi
  • Tüketicilerin öngörülemeyen, tahmin edilemeyen istek ve talepleri. Bu nedenle zamanından önce ön sipariş verilen gıdalar.
  • Yemek Servis Sektöründe

    Evlerden sonra en yüksek gıda israfının gerçekleştiği sektör olan ‘’Yemek Servis Sektörü’’; restoranları, hastaneleri, catering şirketlerini ve iş yerlerini kapsamaktadır. İsraf miktarları kategoriye göre değişiklik gösterse de en yüksek israf sırasıyla catering şirketleri, hastaneler, oteller ve restoranlarda gerçekleşmektedir.


    Sektörlere bağlı olarak gıda israfının hangi aşamalarda gerçekleştiği de farklılık gösterir. Örneğin; Tabak artıkları hastanelerde en yüksek gıda israfını oluşturur. Hastanelerde hazırlık aşamasında bu kadar büyük bir israf yapılmamaktadır. Otellerde ise açık büfe artıklarıyla beraber hazırlık aşamasında da yüksek miktarda gıda israfı gerçekleşmektedir. Restoranlar da aynı şekilde hazırlık aşamasında yüksek oranda gıda çöpe gitmektedir.


  • İhtiyaçtan fazla gıdanın stoklanmasıyla beraber gerçekleşen plansızlık ve organizasyon eksikliği.
  • Yiyecekler hazırlanırken mevsimsel ürünlerin baz alınmaması.
  • Müşteriye sunulan çeşit çeşit menülerin oluşturulmasında gerçekleşen stoklamanın yönetilememesi.
  • Garnitür, salata ve tatlı gibi gıdaların çok fazla sayıda hazırlanması sebebiyle elde kalması ve çöpe atılması.
  • Hazırlanıp servis edilmeyen gıdaların uygun koşullarda saklanmaması nedeniyle bozulması.
  • Zengin menü seçenekleri yüzünden çok sayıda gıdanın hazırlanması.
  • Rezervasyonlu kişi sayısından fazla gıdanın hazırlanması.
  • Görüntüsü hoş gelen meyve ve sebzelerin tercih edilmesiyle, görüntüsü çirkin olanın çöpe atılması.
  • Temiz ve hijyen hassasiyeti nedeniyle büfe atıkları çoğunlukla çöpe atılıyor.
  • Zengin ve çeşit çeşit seçeneklerle dolu bir açık büfe misafirler tarafından daha çok tercih ediliyor ve beğeniliyor.
  • Kullanılan servis tabaklarının büyüklüğü israfı da büyütüyor.
  • Göze hoş gelmesi adına yiyeceklerin üzerine gıdalarla süsleme yapılması, süslerin yenmeden atılmasına sebep oluyor.
  • İnsanlara yiyebileceklerinden fazla porsiyonlar hazırlanması.
  • Müşterinin tercihlerine göre porsiyonların ve çeşitlerin oluşturulmaması.
  • Şık ve alımlı görünmesi için ana yemeğin yanına konan garnitürlerin yenmeyip çöpe atılması.
  • Evlerde Gıda İsrafı

    Araştırmalar gıda israfının en çok evlerimizde yapıldığını göstermektedir. En çok çöpe atılan gıdaların başında ekmek ve unlu mamuller, sebze ve meyveler gelmektedir. Evlere alınan her 4 ekmekten biri her gün çöpe atılmaktadır. Gıda israfının önlenmesinde bilinçli tüketim alışkanlıklarının kazandırılması büyük önem arz etmektedir.


  • Buzdolabında neler olduğunu bilmeden plansız bir şekilde alışverişe çıkılması.

  • Alışverişe çıkarken ihtiyaç listesi hazırlamayarak anlık alışverişlerin yapılması.

  • Evde mevcut olan gıdaların tekrar satın alınarak dolapta kaderine terk edilmesi.

  • İhtiyaçtan fazla yemek pişirerek porsiyon hesaplarının doğru yapılmaması

  • Son kullanma tarihi yaklaşan veya bozulmaya yakın gıdaları değerlendirememek.

  • Yiyeceklerin buzdolabında nasıl saklanacağına dair bilgilerin eksikliği

  • Yemeğin tuzlu-acı ve yanması gibi yenemeyecek duruma gelmesinden kaynaklanan mutfak kazaları

  • Gıda israfının hayatımıza ve geleceğe dair yaratacağı çevresel, ekonomik ve sosyal sonuçlarından habersiz olmak.

  • İsrafın ne derece tehlikeli olduğunun ciddiyetini kavrayamamak.
  • Detaylı Bilgi İçin Bizlere Ulaşın

    Gıda kayıp ve atıklarının artması yoksul insanların beslenme ve sağlıklı yaşama hakkını ellerinden almaktadır.

    Bize Ulaşın

    Buzdolabı dizilimi için tıklayın.

    Buzdolabı

    Porsiyon hesabı için tıklayın!

    Porsiyon Hesapla

    Geleceğini ve paranı israf etme.

    +